واژه "مرجعیت علمی" اولین بار توسط مقام معظم رهبری مطرح و موجب شکل گیری گفتمانی جدید در حوزه علم و دانش کشور گردید و امروز این واژه، به عنوانی رایج در گفتمان دانشگاهی و علمی کشور ورود پیدا کرده و به صورتی متواتر در اسناد بالادستی بدان اشاره شده است. همچنین در بند 14 سیاستهای ابلاغی مقام معظم رهبری در بخش سلامت، بر تحول راهبردی پژوهش علوم پزشکی با رویکرد نظام نوآوری و برنامه ریزی برای دستیابی به مرجعیت علمی در علوم، فنون و ارائه خدمات پزشکی و تبدیل شدن ایران به قطب پزشکی منطقه آسیای جنوب غربی و جهان اسلام، تاکید شده است. در اولین بسته از بسته های تحول آموزش علوم پزشکی کشور نیز، بر طراحی نظام رصد حرکت در مسیر مرجعیت علمی در آموزش علوم پزشکی و تدوین نقشه راه تحقق مرجعیت در آموزش علوم پزشکی در افق چشم انداز تاکید شده است.

در سال های اخیر بحث های خوبی در زمینه مرجعیت علمی درکشور صورت گرفته و تحلیل های قابل قبولی نیز منتشر شده است؛ ولی هنوز درمورد بعضی از اصول مانند تعریف دقیق، مبانی نظری و نقاط قوت و مزیت های واقعی کشور و زیرساخت تشکیلاتی و مدیریتی ضروری برای دستیابی به مرجعیت علمی، اجماع وجود ندارد.

باید بپذیریم که شناخت برخی از مفاهیم مثل "مرجعیت علمی" کاری سهل و ممتنع است و آشکار نمودن جنبه های مختلف این واژه از پیچیدگی خاصی برخوردار است. برای اینگونه مفاهیم باید ابتدا دید چه مفاهیم دیگری زیر بنای آن را تشکیل می دهد و برای مفهوم مورد نظر تعریفی تحلیلی انجام دهیم. مرکز ملی تحقیقات راهبردی آموزش پزشکی با انتشار کتاب اول با عنوان: "مرجعیت علمی، مفاهیم- واژگان و تعاریف" تلاش نمود تا پس از ارائه تعریف تحلیلی از مرجعیت علمی، زیر سازه ها و ویژگی های تعریفی مرجعیت علمی را مرتب نموده و مراتب و مراحل آن را تبیین نماید. در همین اثناء با انجام مطالعات متعدد و منسجم تلاش نموده است ابهامات و همپوشانی این واژه با واژه های متناظرش را مرتفع گرداند. همچنین با دیدگاه فرآیندی راهبردهای نیل به مرجعیت علمی تدوین شده است و مزیت رقابتی تمامی دانشگاه های علوم پزشکی کشور بدست آمده است.

در جلسات گفتمان سازی مرجعیت علمی که در محل معاونت آموزشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تشکیل گردید جناب آقای دکتر علی اکبر حقدوست مقرر فرمودند که فعالیت های مرکز ملی تحقیقات راهبردی آموزش پزشکی نه تنها بایستی به سمتی هدایت شود که مفاهیم "مرجعیت علمی" به محافل فرهیخته و دانشگاهی کشور عرضه گردد بلکه باید تلاش نماییم که در آیین نامه‌های مختلف در کشور نیز تبلور یابد.

پروژه های اتمام یافته در باب "مرجعیت علمی" در مرکز ملی تحقیقات راهبردی آموزش پزشکی، حاصل تلاش چندین و چند ساله و شبانه روزی محققان و پژوهشگران نصر با نظارت و راهنمایی استاد گرانقدر جناب آقای دکتر شهرام یزدانی صورت پذیرفته و پروژه های متعدد دیگری در این خصوص توسط این مرکز در حال پی گیری است.

در مرکز ملی تحقیقات راهبردی آموزش پزشکی بر این باوریم که واژه "مرجعیت علمی" آنقدر مورد تاکید رهبر معظم انقلاب بوده است که اینک به عنوان یک تکلیف بر همگان آشکار شده است. لذا این مرکز بنا بر رسالت خود که سـیاستگذاری، برنامه‌ریـزی، تـدوین، تصویب، اجـرا و دیده بانـی تحـقیقات راهبردی آموزش عالی سلامت است و با هدف اشاعه گفتمان در این خصوص، ضمن انتشار آثار مکتوب درباره مرجعیت علمی، با تهیه و انتشار فایل های صوتی و تصویری با موضوعات مرتبط که در استودیوی اختصاصی تصویر برداری نصر در حال تدوین است تلاش می نماید به تکلیف علمی خود در این زمینه عمل نماید.

عناوین برخی از گفتارهای در دسترس روی سایت نصر به صورت زیر است:

1. جایگاه مرجعیت علمی در گفتمان معاصر توسعه ایران

2. رویکرد رقابت در لیگ جهانی دانش به مرجعیت علمی

3. رویکرد فرایندی به مرجعیت علمی

4. رویکرد سازه چندلایه به مرجعیت علمی

5. اهمیت مزیت های رقابتی در برنامه جامع توسعه آکادمیک دانشگاه

6. تمایز رسالت آکادمیک در دانشگاه های علوم پزشکی

7. سطوح مزیت رقابتی علمی

8. راهبردهای نیل به مرجعیت علمی

9. مراکز تعالی و قطب های علمی

10. ...........

اینک مرکز ملی تحقیقات راهبردی آموزش پزشکی از همه اساتید، پژوهشگران، دانشجویان، فرهیختگان کشوری و علاقمندان به موضوع مرجعیت علمی دعوت می نماید برای دسترسی به این مباحث به سایت نصر در آدرس https://nasrme.ac.ir/scientific hegemony مراجعه، و ضمن استفاده از گفتارهای تدوین شده در این مرکز در خصوص مرجعیت علمی، نظرات ارزشمند و راهگشای خود را به این مرکز منعکس نمایند.

منبع: nasrme.ac.ir